Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wydało komunikat o „CZADZIE”. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami.
Czym jest czad?
Czad czyli tlenek węgla (CO) to silnie trujący, bezbarwny, bezwonny i niedrażniący gaz. Ma nieco mniejszą gęstość niż powietrze, dlatego łatwo się z nim miesza. Na powietrzu pali się niebieskim płomieniem, tworząc dwutlenek węgla. Ma zastosowanie w wielu procesach przemysłowych.
Określany jest „cichym zabójcą , ponieważ człowiek nie jest w stanie go wykryć za pomocą zmysłów. Jest szczególnie groźny w okresie jezienno-zimowym, kiedy przez niewłaściwe użytkowanie lub wykorzystanie wadliwych urządzeń grzewczych, przewodów kominowych i wentylacyjnych wzrasta ryzyko zatrucia, którego skutkiem może być uszkodzenie narządów, a nawet śmierć.
Skąd bierze się czad?
Tlenek węgla można podzielić ze względu na pochodzenie na dwie kategorie:
1. Źródła naturalne:
- erupcje wulkanów,
- pożary,
- naturalne pożary roślinności,
- produkcja przez organizmy żywe.
2. Źródła związane z działalnością człowieka:
- spalanie drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, propanu, węgla, ropy w niewystarczającej ilości tlenu,
- wadliwe lub źle użytkowane urządzenia grzewcze i przewody kominowe,
- wysokotemperaturowe procesy technologiczne – przemysł energetyczny, hutniczy, chemiczny oraz silniki spalinowe.
Najwięcej zatruć w budynkach mieszkalnych jest wynikiem:
- nieszczelności, wad produkcyjnych i braku konserwacji przewodów kominowych (wentylacyjnych, spalinowych i dymowych),
- niedostosowania istniejącego systemu wentylacji do stopnia szczelności okien i drzwi (szczególnie po wymianie okien i drzwi na nowe).
Niesprawność przewodów kominowych i wentylacyjnych może doprowadzić do niedrożności, braku ciągu, a nawet do powstawania zjawiska ciągu wstecznego (dym zamiast wydostawać się przewodem kominowym na zewnątrz – cofa się do pomieszczenia).
Zatrucie tlenkiem węgla
Tlenek węgla dostaje się do organizmu przez układ oddechowy i jest wchłaniany do krwioobiegu. Toksyczne działanie tlenku węgla wynika z tego, że w porównaniu z tlenem, z tlenem, mocniej wiąże się z hemoglobiną (białkiem znajdującym się z czerwonych krwinkach), przez co blokuje dopływ tlenu do organizmu.
Znaki ostrzegawcze zatrucia tlenkiem węgla mogą być bardzo subtelne. Mimo to, stan zatrucia tlenkiem węgla jest stanem zagrożenia życia. Jeśli podejrzewasz u siebie lub innych zatrucie, natychmiast wyjdź na świeże powietrze i poszukaj pomocy
medycznej.
Ustalenie, czy rzeczywiście jesteś zatruty tlenkiem węgla, może być trudne. Te same objawy mogą być spowodowane m.in. grypą lub nawet przeziębieniem. Jeśli twój lekarz podejrzewa zatrucie tlenkiem węgla, może zlecić badanie krwi, które mierzy ilość tlenku węgla we krwi.
Objawy zatrucia
Objawy zatrucia tlenkiem węgla zależne są od stężenia CO we wdychanym powietrzu oraz od stężenia karboksyhemoglobiny we krwi. Do najważniejszych objawów, które mogą mieć różne natężenie, należą:
- duszności,
- nudności,
- osłabienie,
- oszołomienie,
- przyspieszenie akcji serca,
- senność,
- szybki i nieregularny oddech,
- trudności z oddychaniem,
- wymioty,
- zaburzenia orientacji,
- zawroty i ból głowy,
- znużenie.
Jak chronić się przed czadem?
- często wietrzyć pomieszczenie, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić, nawet niewielkie, rozszczelnienie okien;
- korzystać z mikrowentylacji okien i drzwi;
- nie uruchamiać agregatu prądotwórczego w zamkniętej przestrzeni, takiej jak piwnica lub garaż;
- nie używać kuchenki gazowej ani piekarnika do ogrzewania domu;
- nie zostawiać włączonego samochodu w garażu;
- nie zaklejać i nie zasłaniać kratek wentylacyjnych;
- przed uruchomieniem samochodu należy otworzyć drzwi garażowe;
- przeprowadzać kontrole techniczne, w tym sprawdzać szczelności przewodów kominowych i systematycznie je czyścić;
- systematycznie sprawdzać ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do kratki;
- upewnić się, że użytkowane piecyki, kuchenki czy termy gazowe są sprawne; używać ich zgodnie z instrukcją producenta;
- używać przenośnych kuchenek gazowych tylko na zewnątrz;
- w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania systemów wentylacji pomieszczeń, ponieważ okna wykonane w nowych technologiach zapewniają dużą szczelność;
- w wypadku zaobserwowania objawów takich jak duszności, ból i zawroty głowy, nudności, a istnieją przesłanki, że mogą być one wynikiem zatrucia czadem, natychmiast przewietrzyć pomieszczenie i zasięgnąć porady lekarskiej;
- zainstalować czujniki alarmowe wykrywające tlenek węgla w pomieszczeniach, w których odbywa się proces spalania.
Dlaczego warto zainstalować czujnik czadu?
Czujnik czadu wykrywa minimalne stężenie tlenku węgla w powietrzu i natychmiast to sygnalizuje przez głośny alarm i migoczącą czerwoną diodę.
Dzięki temu masz czas, by zapobiec zatruciu. Rozważ zamontowanie takiej czujki:
- w pomieszczeniu w którym znajduje się kominek lub piec,
- w pobliżu podgrzewacza gazowego.
Pamiętaj o konieczności właściwego użytkowania czujnika – tylko w pełni sprawny skutecznie ostrzeże Cię przed „cichym zabójcą”.
Szczegółowe informacje na temat zagrożeń związanych z tlenkiem węgla i tego jak im zapobiec na stronie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej:
http://www.straz.gov.pl/porady/czad
Instytucjami monitorującymi zagrożenie jest Państwowa Straż Pożarna oraz Nadzór Budowlany.
