Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, jednostki samorządu terytorialnego mają przygotować projekt budżetu do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy. Projekt jest przedkładany Radzie do uchwalenia oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej do zaopiniowania.
Regionalna Izba Obrachunkowa (RIO) jest państwowym organem nadzoru i kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego.
Po naniesieniu ewentualnych uwag RIO oraz Rady Gminy, projekt będzie poddany pod głosowanie na grudniowej sesji.
Budżet samorządu – z czego się składa?
Budżet gminy to roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów gminy.
Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.
Najważniejsze dla Gminy źródła dochodów własnych to:
- udział w PIT i CIT,
- podatki lokalne – np. od nieruchomości, rolny, od spadków i darowizn,
- opłaty – np. skarbowa, targowa.
Z kolei wydatki to przede wszystkim bieżące koszty utrzymania i funkcjonowania gminy – urzędu i jednostek organizacyjnych.
Rok 2025 – oszczędności i stabilizowanie finansów
Można powiedzieć, że budżet na rok 2025 jest budżetem przełomu. Dlaczego? Z dwóch powodów. Po pierwsze, dzięki nowym sposobom finansowania jednostek samorządowych, zwiększył się poziom wpływów do gminnej kasy z tytułu podatku PIT i CIT oraz zostały zmienione zasady dofinansowania oświaty. Po drugie, w wyniku przeprowadzonych analiz i rzeczywistych potrzeb finansowych możliwe było zaplanowanie na rok 2025 rekordowo wysokiej nadwyżki bieżącej – ponad 67 mln zł. Dla porównania, rok 2023 zamknął się deficytem bieżącym w wysokości ponad 48 mln zł. Pomimo wspominanych działań, sytuacja finansowa Gminy wymaga stałej kontroli i ograniczania wydatków bieżących (zgodnie z rekomendacjami organu nadzoru) szczególnie w obszarze oświaty, na którą Gmina przeznacza największą część swoich dochodów.
Ograniczanie wydatków bieżących i ich racjonalizacja oraz kontrola i analizowanie budżetu to zasady, na których będzie oparte realizowanie przyszłorocznego budżetu. Z czego to wynika?
Z kilku powodów.
- Zalecenie RIO
Z zaleceń Regionalnej Izby Obrachunkowej, która sprawuje nadzór nad finansami Gminy, wynika konieczność ograniczenia wydatków bieżących. Art. 242 ustawy o finansach publicznych określa, że wydatki bieżące nie mogą być wyższe niż dochody bieżące (zaś w 2023 r. wydatki bieżące przewyższały dochody bieżące aż o ponad 48 mln zł).
- Racjonalizacja i kontrola wydatków oświatowych
Wydatki na oświatę stanowią największą część wszystkich wydatków Gminy. W związku z obserwowanym od lat znacznym wzrostem wydatków bieżących tego sektora, konieczne jest przeprowadzenie szczegółowej kontroli oraz przeanalizowanie zasadności poszczególnych pozycji kosztowych. W ten sposób możliwe będzie ograniczenie wydatków do rzeczywistych i racjonalnych potrzeb. Wszystko to ma na celu zarówno poprawne prowadzenie polityki finansowej, jak i wygenerowanie oszczędności, które będą mogły być przeznaczone np. na nowe inwestycje dla mieszkańców np. drogi czy nowe szkoły.
- Kontynuacja inwestycji z roku 2024
Decyzją samorządu poprzedniej kadencji, większość inwestycji rozpoczętych lub zrealizowanych w roku 2024 ma zostać sfinansowana z przyszłorocznego budżetu. Skala tych zobowiązań to około 50 mln zł. Są to między innymi: budowa ulic Fabrycznej w Łoziskach, Wilgi w Zgorzale czy Lipowa i Słojewskiego w Magdalence. Warto podkreślić, że większość takich decyzji zapadła podczas kilku ostatnich sesji poprzedniej Rady Gminy. Oznacza to, że obecny Zarząd ma ograniczone możliwości finansowe, by rozpocząć nowe inwestycje.
Budżet Gminy Lesznowola na 2025 r. zawiera następujące założenia:
- Prognozowane dochody budżetowe w wysokości 405 586 497,00 zł.
- Prognozowane wydatki budżetowe w wysokości 393 586 497,00 zł.
- Przychody w wysokości 0,00 zł.
- Rozchody w wysokości 12 000 000,00 zł.
Planuje się, że budżet Gminy Lesznowola zamknie się nadwyżką ogółem w kwocie 12 000 000,00 zł.
Dochody budżetu
Plan dochodów Gminy Lesznowola na rok 2025 ustalony został w kwocie 405 586 497,00 zł i obejmuje dochody bieżące w wysokości 400 085 335,00 zł oraz dochody majątkowe w wysokości 5 501 162,00 zł.
Zgodnie z zawiadomieniem Ministra Finansów w projekcie budżetu na 2025 rok ujęto:
- udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) w wysokości 206 517 615,00 zł;
- udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w wysokości 16 801 313,00 zł;
- dochody z tytułu subwencji ogólnej (oświatowej) w wysokości 56 793 146,00 zł.
Wśród podatków lokalnych największą pozycję zajmuje podatek od nieruchomości. Wysokość wpływów z podatku od nieruchomości na 2025 r. ustalono więc na poziomie 61 388 400 zł, co stanowi 107,70% dochodów z tego tytułu planowanych do uzyskania na koniec 2024 r.
W latach następnych zakłada się wzrostowy trend wpływów z tego podatku i zwiększanie dochodów będących konsekwencją planowanego wzrostu stawek podatkowych oraz corocznego przyrostu przedmiotów opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budynków mieszkalnych.
Wydatki budżetu
Plan wydatków Gminy Lesznowola na 2025 rok ustalony został w kwocie 393 586 497,00 zł i obejmuje wydatki bieżące w wysokości 333 002 813,00 zł oraz wydatki majątkowe w wysokości 60 583 684,00 zł. W rezultacie wydatki bieżące stanową 84,61% wydatków ogółem, a wydatki majątkowe 15,39% wydatków ogółem. Wśród wydatków największą pozycję stanowią wynagrodzenia i pochodne (prawie 166 mln zł).
Największe wydatki inwestycyjne planowane w roku 2025:
- Stara Iwiczna, Kolonia Lesznowola- Projekt rozbudowy i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 721 w zakresie dwóch zatok przystankowych i ścieżki pieszorowerowej – pomoc rzeczowa dla Samorządu Województwa Mazowieckiego -zaplanowano 2 743 800 zł;
- Nowa Iwiczna, Nowa Wola – Rozbudowa drogi gminnej ul. Kieleckiej – etap III (od ulicy Krasickiego do Alei Zgody) – (1429)” zaplanowano 2 500 000 zł;
- Łazy – Przebudowa ul. Łączności wraz z budową kanalizacji deszczowej – zaplanowano 2 500 000 zł;
- Marysin – Budowa ul. Góralskiej – zaplanowano 1 120 000 zł;
- Nowa Iwiczna – Budowa drogi wewnętrznej ulicy Jaśminowej zaplanowano 1 725 200 zł;
- Łoziska – Rozbudowa ul. Fabrycznej – zaplanowano 8 500 000 zł;
- Magdalenka, Łazy – Modernizacja ul. Ks. Słojewskiego i ul. Lipowej – zaplanowano 6 000 000 zł;
- Zgorzała, Nowa Wola – Projekt i budowa ul. Wilgi (II etap), część ul. Gołębia i drogi oznaczonej w MPZP jako 1KDZ oraz budowa ul. Storczykowej zaplanowano 12 785 092 zł;
- Budowa sieci kanalizacji sanitarnej wraz z infrastrukturą towarzyszącą w miejscowościach Stefanowo, Kolonia Warszawska, Marysin cz. wschodnia, Wólka Kosowska cz. wschodnia -zaplanowano 3 550 000 zł;
- Budowa sieci kanalizacyjnej wraz z przepompownią ścieków w ul. Szkolnej i ul. Miłosza – zaplanowano 338 400 zł;
- Zamienie – Budowa boisk zewnętrznych z infrastrukturą towarzyszącą i strefą Green STEAM przy SP w Zamieniu – zaplanowano 2 500 000 zł (środki na realizację całej inwestycji są zabezpieczone w WPF);
- Lesznowola – Remont oraz zmiana sposobu użytkowania dworu na terenie parku wraz z jego przebudową i rozbudową o taras od strony wschodniej i ganek od strony zachodniej – etap I – zaplanowano 2 822 000,00 zł.
Przychody budżetu
Nie zaplanowano przychodów w 2025 roku.
Rozchody budżetu
W 2025 roku z budżetu Gminy Lesznowola należy spłacić łącznie 12 000 000,00 zł z tytułu zaciągniętych zobowiązań. Na wskazaną wartość składają się:
- wykup innych papierów wartościowych w kwocie 11 900 000,00 zł;
- spłaty otrzymanych krajowych pożyczek i kredytów w kwocie 100 000,00 zł.
